Slimme sensor begrijpt bouwlawaai

Hoe kunnen we geluidsoverlast in stedelijke gebieden beter identificeren en verminderen? Deze pilot gebruikt slimme sensoren om bouwlawaai in Amsterdam te monitoren.

In kaart brengen van bouwoverlast

In een stad waar letterlijk en figuurlijk gebouwd wordt aan de toekomst, wordt het steeds moeilijker om de stilte te bewaren. Amsterdam kent al langer een uitdaging als het gaat om geluidsoverlast, en ook bouwgeluid speelt hierin een belangrijke rol. Het veroorzaakt slapeloosheid, stress en vermoeidheid bij bewoners.

Vanuit ons lab werken we samen met de Afdeling Ruimte en Duurzaamheid van de gemeente Amsterdam aan een pilot waarin we sensoren inzetten om bouwgeluid niet alleen te meten, maar ook beter te begrijpen. Zo kunnen we toewerken naar verantwoorde oplossingen en passend beleid.

Te veel geluid in de stad kan leiden tot serieuze overlast voor bewoners en kan ook gezondheidsklachten veroorzaken. Met dit programma willen we beter begrijpen welke bouwgeluiden er precies zijn. Meer inzicht kan op termijn bijdragen aan het verminderen van hinder, bijvoorbeeld door stillere technieken toe te passen.”
— Carlo Schoonebeek, Senior beleidsmedewerker R&D, Gemeente Amsterdam

Identifying Construction Sounds - Responsible Sensing Lab

Identifying Construction Sounds - Responsible Sensing Lab 2

Voorbeelden van bouwactiviteit in Amsterdam

Beter inzicht in bouwgeluid

Traditionele geluidsmeters registreren vooral decibellen. Maar geluidsbeleving draait om meer dan volume alleen: ook toonhoogte, ritme en de bron van het geluid spelen een grote rol. Met deze pilot willen de onderzoekers verder kijken dan cijfers alleen.

Het project ontwikkelt een oplossing die bouwgeluiden niet alleen registreert, maar ook automatisch herkent en koppelt aan de bron. Hoe? Met een innovatieve geluidssensor die ontwikkeld is door de TU Delft. Deze sensor meet onder andere luidheid, scherpte en andere akoestische kenmerken — en kan die informatie realtime classificeren.

Dat is waardevol, want geluidsoverlast hangt niet alleen af van hoe hard iets klinkt, maar ook van 1) het type geluid (is het hoog of laag, constant?) en 2) de bron (denk aan heien of boren). Hoe specifieker de informatie, hoe bruikbaarder voor zowel aannemers als bewoners. Ook beleidsmakers kunnen met die inzichten gerichter optreden tegen hinderlijke geluidsbronnen.

Hiernaast streven we om de sensor verder te testen en verbeteren. Kan bouwgeluid goed worden onderscheiden van andere stedelijke geluiden, zoals verkeer? Dat is een van de kernvragen van deze proef.

Voorbeelden van bouwoverlast

Boren (wav)

Kort geluidsfragment

Heien (wav)

Kort geluidsfragment

Projectdetails

Elke sensor bevat een microfoon (ICS-43434) die in staat is om zowel het aantal decibellen te meten als geluiden te herkennen. Alle verwerking gebeurt lokaal op de sensor zelf — er wordt dus geen audio opgenomen, opgeslagen of verzonden. Tijdens het Inter.noise-congres 2024 in Nantes werd deze sensor gepresenteerd als open hardware en gedeeld met een internationaal wetenschappelijk publiek.

De sensoren zijn geplaatst op vier verschillende bouwplaatsen in Amsterdam Oost, Zuid en West. Elke locatie vertegenwoordigt een ander type bouwactiviteit: nieuwbouw, sloop, tramwerk en renovatie. Zo ontstaat een breed beeld van het Amsterdamse bouwgeluid. De metingen begin juni zijn gestart en zullen in ieder geval doorlopen tot eind augustus.

Overzicht waar de sensoren geplaatst zijn

In totaal zijn er 12 sensoren geïnstalleerd op 4 bouwplaatsen (zie onderstaande afbeelding). De verdeling is als volgt:

3 bouwlocaties tussen Amsterdam Zuid en Amsterdam Oost
1 bouwlocatie in Amsterdam West
Elke locatie bevat 3 sensoren

Op 4 locaties in Amsterdam zijn sensoren geplaatst.

Verantwoord meten en analyseren

Binnen dit project voldoen we geheel aan de wettelijke privacy eisen. Geluidskenmerken worden uitsluitend op de sensor verwerkt. Er wordt geen ruwe audio opgeslagen of gedeeld. Bovendien wordt zowel de hardware als de software van de sensor open-source beschikbaar gesteld – een bewuste keuze voor meer transparantie naar Amsterdamse inwoners en om kennisdeling en samenwerking met andere onderzoekers en steden te bevorderen.