Luisteren naar stadsgeluiden


Hoe wordt geluidsoverlast waargenomen? Dat onderzoeken we met slimme sensoren en feedback vanuit inwoners.
© Hein Wils

In stedelijke gebieden hebben de geluiden die we horen impact op onze ervaringen. Geluidsoverlast vormt een grote uitdaging, die zowel onze fysieke als mentale welzijn beïnvloedt. Onderzoeker Lion Cassens (MSc), TU Delft, Faculteit Technologie, Beleid en Management, duikt in de wondere wereld van 'stedelijke geluid'. Met hulp van zowel slimme sensoren als mensen, hopen we inzichten te krijgen hoe geluidsoverlast wordt waargenomen en de weg vrij te maken voor het vinden van verantwoorde oplossingen in de slimme stad.

Naar schatting draagt geluidsoverlast jaarlijks bij aan 48.000 gevallen van hartziekten en meer dan 22 miljoen gevallen van hoge en chronische geluidsergernis in Europa, daarmee is geluid de op een na belangrijkste vervuiler na luchtvervuiling.”

— European Environment Agency, 2020,

Het begrijpen van het geluid in stedelijke gebieden

In de stad hoor je talloze geluiden, van het ritmische gezoem van het verkeer tot de rustgevende tsjilpen van vogels. Niet alle geluiden zijn gelijk—terwijl sommige positief bijdragen aan ons welzijn, kunnen andere, zoals verkeerslawaai, schadelijke effecten hebben op onze gezondheid.

Dit project bestudeert de details van het geluid in steden door gebruik te maken van slimme sensoren die het menselijke gehoor nabootsen. Deze sensoren meten verschillende aspecten van geluid, zoals volume, hoe vaak het voorkomt en hoe scherp het is. Ze kunnen ook geluiden identificeren op basis van waar ze vandaan komen.

De verkregen data zullen worden gevisualiseerd op een interactieve geluidslandschapskaart, waarop te zien is hoe geluiden worden verdeeld in de buurt en hoe deze in de loop van de tijd veranderen. We zijn ook van plan een geluidsergernis-enquête onder bewoners uit te voeren. Zo komen we er erachter hoe ze het geluid in hun buurt ervaren, en kunnen we onderzoeken of er verbanden zijn tussen wat mensen horen en hoe ze zich voelen. De geluidslandschapskaarten zullen online zichtbaar zijn en op een openbaar display, dat tijdelijk op interessante punten kan worden geplaatst, zoals parken en pleinen. Het openbare display dient ook als een interface waarmee burgers feedback kunnen geven over hoe zij de geluiden om hen heen waarnemen.

De individuele sensor nodes zijn gebaseerd op consumentenmicrofoons (d.w.z. ICS-43434) die voldoende zijn om geluidsniveaus te meten en geluidsbronnen te identificeren. Alle gegevens worden rechtstreeks op de sensor verwerkt, zonder dat audio permanent wordt opgenomen, opgeslagen of verzonden. De sensor wordt vrijgegeven als open hardware. 

We zijn van plan om dit alles te presenteren op de conferentie Inter.noise 2024 in Nantes in augustus, waar de sensor zal worden gepresenteerd aan een wetenschappers.

Sensor 3
Sensor 1
Mounting Edited
Sensor board en prototype.

Verantwoorde Gegevensverzameling en Analyse

Ethiek staat centraal in dit project. Alle gegevens worden rechtstreeks op de sensor verwerkt, zonder dat audio permanent wordt opgenomen, opgeslagen of verzonden. Bovendien zal het sensorontwerp, zowel hardware als software, open-source zijn, wat transparantie en samenwerking binnen de wetenschappelijke gemeenschap bevordert.

Pilot in De Pijp in Amsterdam

Voor de eerste pilot heeft Lion de levendige buurt De Pijp in Amsterdam geselecteerd. Hier vind je een mix van woonhuizen, recreatiegebieden en drukke wegen. Dit maakt De Pijp een ideaal testgebied voor ons sensornetwerk. De sensoren zullen strategisch worden geplaatst om alle verschillende geluiden in de buurt te meten, zoals verkeer, recreatie en natuur. De geplande sensorlocaties zijn gekozen om de meeste straten in het noordwestelijke gebied van De Pijp gelijkmatig te vertegenwoordigen. Het testen duurt drie weken in de zomer van 2024. De sensoren werken op batterijen en zonne-energie, dus we hebben geen externe stroombron nodig.

Het is essentieel om de privacy van de wijkbewoners te beschermen, dus de sensor slaat nooit geluid op of stuurt het ergens naartoe. In plaats daarvan analyseert de sensor direct geluidseigenschappen zoals volume en toonhoogte. Op deze manier kunnen we het geluidslandschap begrijpen zonder dat we kunnen horen wat er precies gezegd wordt.”

— Lion Cassens, Researcher, TU Delft, Faculty of Technology, Policy and Management
De Pijp Large
Deze afbeelding toont de voorlopige locatiekeuze.

Betrokkenheid van inwoners

Het betrekken van burgers is een belangrijk aspect van ons project. In augustus zullen we de bewoners uitnodigen om deel te nemen aan een enquête over geluidshinder, waarbij hun percepties worden vergeleken met de gegevens die onze sensoren hebben verzameld. Ook zullen we op drukke plekken openbare schermen plaatsen, zodat mensen kunnen reageren op actuele geluidskaarten en feedback kunnen geven over het geluid in hun omgeving.

Lion Cassens

Phd candidate at TU Delft

TU Delft

Hein Wils

Programmamanager Digitalisatie & Innovatie, gemeente Amsterdam