Simple Sensors
Het project Simple Sensors onderzoekt hoe steden op een verantwoorde manier data kunnen verzamelen.
Er wordt steeds meer technologie gebruikt in de stad. Dit leidt vaak tot meer dataverzameling in de openbare ruimte. Het project Simple Sensors onderzoekt hoe steden op een verantwoorde manier data kunnen verzamelen. Met sensoren die laten zien welke metingen worden verricht, wie deze data gebruikt en met welk doel.
De gemeente Amsterdam gebruikt sensordata om processen te optimaliseren, projecten te plannen of effecten van interventies te meten. Burgers zijn zich vaak niet bewust van de sensoren die de gemeente in de openbare ruimte gebruikt. Daarbij laten de sensorsystemen niet direct zien en is het voor de inwoner veelal niet duidelijk welke publieke voordelen dit heeft.
Publieke zorgen over sensoren zijn vaak gelieerd aan zorgen over mogelijke consequenties (bijvoorbeeld beslissingen door de gemeente), en aan negatieve implicaties van deze consequenties. Met Simple Sensors houden we rekening met deze zorgen.
Het Simple Sensors project onderzoekt de volgende vragen: wat als sensoren worden ontworpen om gezien te worden? Wat als ze duidelijk communiceren welke data ze verzamelen en hoe? En wat als sensoren uitnodigen tot interactie?
Modules
Simple Sensors bestaat uit een set onderdelen, modules genoemd, ontworpen door The Incredible Machine, die in verschillende samenstellingen gebruikt kunnen worden. Sommige modules geven transparantie over welke data wordt verzameld, andere modules stimuleren interactie en weer andere maken inzichtelijk hoe sensoren werken. De Simple Sensors ‘familie’ geeft de gemeente Amsterdam de mogelijkheid sensoren te ontwerpen voor uiteenlopende doelen en in verschillende contexten.
Een privacyvriendelijk alternatief voor cameratoezicht
Dit project startte onder de naam 'mmWave user experience design project'. Het eerste Simple Sensors prototype heet milimeterwave (mmWave) en is ontwikkeld als potentiële crowdmanagement sensor voor de gemeente Amsterdam op met Marineterrein Living Lab. De sensor bestaat uit vier modules: 1) een sensormodule 2) een datamodule 3) een transmissiemodule en 4) een drempelmodule.
De sensormodule mmWave is een privacy-vriendelijk alternatief voor het monitoren van drukte. De software van deze sensor is in ontwikkeling en maakt gebruik van een vernieuwende radartechniek die bewegende objecten (zoals mensen) waarneemt als een verzameling punten in de ruimte. Zo kan de drukte gemeten worden zonder inbreuk te doen op de privacy van voorbijgangers. Het Simple Sensors ontwerp bij deze techniek maakt duidelijk dat deze sensor het aantal mensen in zijn omgeving kan tellen, maar niet meer kan zien dan dat.
De tweede module van het Simple Sensors prototype is de datamodule die duidelijk laat zien hoe de metingen van de sensor worden omgezet in data. Amsterdammers kunnen zo nagaan of deze data klopt.
Door de vrolijke kleuren in het ontwerp, is de Simple Sensor duidelijk aanwezig in de openbare ruimte. Door de speelse elementen worden burgers uitgenodigd tot interactie en kunnen zij controleren of de sensor werkt zoals het is bedoeld.”
— Marcel Schouwenaar, Creative director New business at The Incredible Machine
De transmissiemodule laat het zogeheten transmissie-interval zien. Uit deze interval kun je lezen hoe vaak data wordt verstuurd en naar welke organisatie de data wordt verzonden. Hieruit is veel af te leiden. Bijvoorbeeld als er slechts eens per dag data wordt gedeeld, laat dit zien dat er geen real-time metingen plaatsvinden.
De drempelmodule licht op als er een drempelwaarde wordt overschreden, bijvoorbeeld als het te druk is. Doordat dit zichtbaar wordt gemaakt, krijgen Amsterdammers de mogelijkheid om hun gedrag hierop aan te passen.
We gebruiken de resultaten van dit onderzoek om verder te onderzoeken hoe sensoren in de stad op een ‘verantwoorde’ manier ontworpen kunnen worden, door waarden als privacy en autonomie te integreren.”
— Thijs Turèl, Co-initiator Responsible Sensing Lab
Gedurende 2021 onderzoeken we de ervaringen van Amsterdammers met Simple Sensors en het prototype Millimeter wave (mmWave). Wat vinden zij van dit vernieuwende ontwerpsysteem? Welke modules vinden zij het belangrijkst? Geeft het Simple Sensors ontwerp antwoord op vragen die Amsterdammers hebben over sensoren en de ‘Slimme Stad’?
Met de uitkomsten van dit onderzoek werken we verder aan de ontwikkeling van Simple Sensors en andere innovatieve technologieën.
Simple Sensors in een notendop
Hier vind je een korte uitleg van het concept Simple Sensors. Lees over de zeven unieke eigenschappen en bekijk uit welke modules de Simple Sensors 'familie' bestaat.
Rapport Citizens, Surveillance and Sensing Responsibly
Initiatiefnemer van het Responsible Sensing Lab Coen Bergman werd begin 2022 geïnterviewd door een groep studenten Digitale Ethiek aan de Universiteit Utrecht. Dit resulteerde in een 'consultory digital ethics approach to the Simple Sensors concept'.
Marcel Schouwenaar
Onafhankelijk ontwerper, onderzoeker en uitvinder
The Incredible Machine
Design lab with a focus on emerging technologies