Digital Detox: Disconnect to Reconnect


Dit project heeft als doel om creatieve strategieën te onderzoeken en te implementeren die jongeren helpen om minder met hun telefoons bezig te zijn en weer contact te maken met de wereld om hen heen.
© © Kampus Production via Pexels.com

Tegenwoordig besteden we veel tijd achter een scherm; van laptop tot aan telefoon. Daarom is er een nieuw initiatief gestart om tieners en jongeren te helpen minder tijd op hun telefoon door te brengen en hun mentale gezondheid te verbeteren. Het project ‘Digital Detox - Disconnect to Reconnect’, samen met Marcel Schouwenaar en Puck Siemerink, zoekt naar nieuwe manieren om gezondere digitale gewoontes te stimuleren.

De uitdaging

Uit een jaarlijks onderzoek onder jongeren (door Mediahuis, Wayne Parker Kent en Mediatest) blijkt dat jongeren tussen de 15 en 35 jaar steeds meer tijd achter hun scherm doorbrengen. Gemiddeld besteden ze 5 uur per dag aan digitale apparaten, waarvan 4,3 uur aan sociale media. Deze lange schermtijd heeft een negatieve invloed op hun mentale gezondheid: 30% voelt zich onzeker of depressief door sociale media, en 28% denkt er zelfs aan om helemaal te stoppen. Bovendien ontwikkelt 16% problematische gewoontes of zelfs een verslaving.

Lees het jongerenonderzoek 2024

De gemeente Amsterdam richt zich op de impact van de online wereld op jongeren, met aandacht voor thema’s als veiligheid en mentale gezondheid. Onderzoek toont aan dat sociale media de geestelijke gezondheid van jongeren op diverse manieren kunnen schaden, zoals door een vertekend lichaamsbeeld, een negatief zelfbeeld en verslavingsgedrag te bevorderen. Met verschillende activiteiten wil Amsterdam deze negatieve online fenomenen aanpakken en zo de negatieve invloed op jongeren verminderen.”

— Charissa Sloote, Programmamanager Online Leefwereld Jongeren, Gemeente Amsterdam

De opdracht

Het Digital Detox project wil op een creatieve manier onderzoeken hoe jongeren kunnen loskomen van hun telefoons en opnieuw verbinding kunnen maken met hun omgeving. Dit initiatief omvat:

  • Onderzoek: Inzichten verzamelen uit verschillende vakgebieden en bronnen.
  • Herverbinding: Onderzoeken hoe loskomen van sociale media kan leiden tot meer verbinding met jezelf en de buitenwereld.
  • Strategie: Manieren bedenken om minder met telefoons en computers bezig te zijn, die in allerlei situaties werken.
  • Openbare Ruimte: Ontwerpen van interventies voor de stad, in samenwerking met de gemeente.

Het doel is om krachtige en inzichtelijke concepten te presenteren in de vorm van aansprekende verhalen. Het projectteam zal onderzoeksinzichten verzamelen en vernieuwende ideeën ontwikkelen voor een effectieve digitale detox.

Met het programma Online Leefwereld Jongeren zetten wij ons in om het internet een fijne en veilige plek te maken voor jongeren. Zo ontwikkelde we Connect, het ontwerplab van de gemeente Amsterdam, waar we samen met jonge Amsterdammers van 9 tot 23 jaar aan de uitdagingen van de online leefwereld”

— Leonore Snoek, Creative designer, City of Amsterdam

Ideeën voor digital detox

Tijdens de kick-off van het project brainstormde het team over verschillende ideeën voor digitale detox. Voorbeelden hiervan zijn:

  • Een ritueel ontwerpen: Het maken van speciale rituelen die mensen helpen om pauzes te nemen van hun telefoons.
  • Bewustwording creëren: Ouders bewust maken van de impact van hun eigen digitale gewoonten op hun kinderen.
  • Fysieke vs. Mentale aanwezigheid: Het aanpakken van het probleem dat mensen fysiek aanwezig zijn, maar mentaal afwezig door hun telefoon.
  • Gesprekken met onbekenden: Het stimuleren van waardevolle gesprekken met onbekenden.
  • Telefoonvrije speurtocht: Het organiseren van speurtochten zonder telefoons om offline interactie te bevorderen.

De resultaten van dit project worden de komende maanden gepresenteerd.

Marcel Schouwenaar

Onafhankelijk ontwerper, onderzoeker en uitvinder

Puck Siemerink

Designer en Onderzoeker

Charissa Sloote

Programmamanager Online Leefwereld Jongeren bij de gemeente Amsterdam

Leonore Snoek

Creative designer bij Gemeente Amsterdam

Rachel Sender

Illustrator, community builder, docent aan de Willem de Kooning Academie

Thijs Turèl

Initiatiefnemer Responsible Sensing Lab en programmamanager bij AMS Institute

Gemeente Amsterdam

AMS Institute

Achtergrondinformatie van Trimbos

Het houden van een goede balans met je telefoon en computer betekent dat je een gezonde mix hebt van slaap, bewegen en schermtijd. Daarbij is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor je mentale en sociale gezondheid.

Volgens Trimbos is de schermtijd tijdens de COVID-19-pandemie flink toegenomen. Jongvolwassenen zaten toen tussen de 6 en 7 uur per dag achter een scherm, zelfs op doordeweekse dagen.

Schermen kunnen goed zijn voor je mentale en sociale gezondheid, bijvoorbeeld omdat je contact kunt houden met anderen en kunt ontspannen. Maar te veel schermtijd kan ook leiden tot problemen, zoals een slechte houding, slechte slaap en te weinig beweging.

Trimbos digital detox