Digital Detox: Disconnect to Reconnect
Dit project heeft als doel om creatieve strategieën te onderzoeken en te implementeren die jongeren helpen om minder met hun telefoons bezig te zijn en weer connectie te maken met de wereld om hen heen.
Tegenwoordig besteden we veel tijd achter een scherm; van laptop tot aan telefoon. Daarom is er een nieuw initiatief gestart om tieners en jongeren te helpen minder tijd op hun telefoon door te brengen en hun mentale gezondheid te verbeteren. Het project ‘Digital Detox - Disconnect to Reconnect’, samen met Marcel Schouwenaar en Puck Siemerink en het team van het programma Online Leefwereld Jongeren van Gemeente Amsterdam, zoekt naar nieuwe manieren om gezondere online gewoontes te stimuleren.
De uitdaging
Uit een jaarlijks onderzoek onder jongeren (door Mediahuis, Wayne Parker Kent en Mediatest) blijkt dat jongeren tussen de 15 en 35 jaar steeds meer tijd achter hun scherm doorbrengen. Gemiddeld besteden ze 5 uur per dag aan digitale apparaten, waarvan 4,3 uur aan sociale media. Deze lange schermtijd heeft een negatieve invloed op hun mentale gezondheid: 30% voelt zich onzeker of depressief door sociale media, en 28% denkt er zelfs aan om helemaal te stoppen. Bovendien ontwikkelt 16% problematische gewoontes of zelfs een verslaving
Het Digital Detox project wil op een creatieve manier onderzoeken hoe jongeren kunnen loskomen van hun telefoons en opnieuw verbinding kunnen maken met hun omgeving.
Recente inzichten
Hoewel smartphones niet meer weg te denken zijn uit ons dagelijks leven, laat ons onderzoek zien dat ze ook onverwachte nadelen hebben. Onze recente bevindingen zijn dat veel jongeren door te veel schermtijd minder offline activiteiten doen, zoals sport, zich minder productief voelen en slecht slapen. En, hoewel ze zich bewust zijn van deze problemen, zien ze het vaak als een persoonlijk falen. Dit zorgt ervoor dat ze vastzitten in een patroon waar ze moeilijk uitkomen.
Ouders hebben hier ook mee te maken. Ze willen hun kinderen wel helpen om gezondere digitale gewoontes te ontwikkelen, maar weten vaak niet hoe. Deze kloof laat zien hoe belangrijk het is om samen te werken aan oplossingen die het hele gezin erbij betrekken.
Er heerst consensus dat dit probleem snel opgelost moet worden, maar de ideeën voor oplossingen (of onze verbeeldingskracht) lijken vaak beperkt tot twee richtingen: interventies op systeemniveau, zoals regelgeving op EU-niveau of het onder druk zetten van sociale mediaplatforms om hun apps aan te passen, of een focus op het individu, met apps en functies om schermtijd te beperken.”
— Marcel Schouwenaar, Designer, onderzoeker, en uitvinder
Drie manieren om gedrag te veranderen
Een probleem als dit oplossen op systeemniveau kan jaren duren en de ervaring leert dat men vaak achter de feiten aan loopt. Individuele oplossingen vragen juist veel inzet, kennis en doorzettingsvermogen, maar bereiken maar een klein deel van de mensen. Voor de meeste jongeren die hier vandaag mee worstelen, biedt dit daarom weinig houvast.
Designers Puck Siemerink en Marcel Schouwenaar stellen een holistische aanpak voor om jongeren te helpen hun smartphone- en sociale media gewoonten te veranderen. Ze ontwierpen drie interventies die inspelen op belangrijke elementen om intentie te vormen en uiteindelijk gedragsverandering te bewerkstelligen: houding, norm en ervaren controle.
1. Families versterken
Met tools en rituelen, zoals bijvoorbeeld een wekker ipv een smartphone in de slaapkamer, wordt de afhankelijkheid van smartphones verminderd en kunnen gezondere gewoontes thuis ontstaan.
2. Publieke ruimtes terugwinnen
Maak op (semi )openbare plekken waar gratis WIFI wordt aangeboden plaats voor fysieke interactie, bijvoorbeeld door de toegang tot specifieke sociale media deels ontoegankelijk.
3. Uitlog-rituelen aanmoedigen
Creëer speciale plekken in scholen, bibliotheken en openbare ruimtes waar mensen doelbewust kunnen 'uitloggen'. Zo wordt digitaal detoxen een onderdeel van het dagelijks leven.
Toekomstplannen
Door deze inzichten in een vervolgtraject om te zetten naar experiment, willen we jongeren helpen veerkracht op te bouwen tegen afleidende sociale media en smartphones zodat ze vaker waardevolle offline connecties kunnen maken.
De eerste iteratie van Digital Detox: Disconnect to Reconnect zal begin 2025 worden uitgevoerd binnen het Programma Online Leefwereld Jongeren. Check Programma Online Leefwereld Jongeren - Innovatie en/of volg Gemeente Amsterdam op LinkedIn voor updates.
Met het programma Online Leefwereld Jongeren zetten wij ons in om het internet een fijne en veilige plek te maken voor jongeren.”
— Leonore Snoek, Creative designer, City of Amsterdam
Programma Online Leefwereld Jongeren
Het Programma Online Leefwereld Jongeren van gemeente Amsterdam richt zich op het versterken van het welzijn van jongeren in de digitale wereld. Hoewel de meeste jongeren de voordelen van online zijn ervaren, brengt de online wereld ook risico's mee die hun veiligheid, gezondheid en prestaties onder druk zetten.
Het programma zet zich daarom in voor drie doelen:
- Ondersteuning bieden aan jongeren, ouders en professionals om negatieve effecten van online gedrag te beperken.
- Aansluiten op de online leefwereld van jongeren met passende activiteiten en beleid, onder meer via het ontwerplab Connect.
- Digitale weerbaarheid en geletterdheid vergroten, zodat jongeren veerkrachtiger, bewuster en creatiever omgaan met digitale uitdagingen.
Zo werkt de gemeente aan een veiligere en gezondere digitale toekomst voor Amsterdamse jongeren.
Marcel Schouwenaar
Onafhankelijk ontwerper, onderzoeker en uitvinder
Puck Siemerink
Designer en Onderzoeker
Charissa Sloote
Programmamanager Online Leefwereld Jongeren bij de gemeente Amsterdam
Leonore Snoek
Creative designer bij Gemeente Amsterdam
Rachel Sender
Illustrator, community builder, docent aan de Willem de Kooning Academie
Thijs Turèl
Initiatiefnemer Responsible Sensing Lab en programmamanager bij AMS Institute
Gemeente Amsterdam
AMS Institute
Achtergrondinformatie van Trimbos
Het houden van een goede balans met je telefoon en computer betekent dat je een gezonde mix hebt van slaap, bewegen en schermtijd. Daarbij is het ook belangrijk om aandacht te hebben voor je mentale en sociale gezondheid.
Volgens Trimbos is de schermtijd tijdens de COVID-19-pandemie flink toegenomen. Jongvolwassenen zaten toen tussen de 6 en 7 uur per dag achter een scherm, zelfs op doordeweekse dagen.
Schermen kunnen goed zijn voor je mentale en sociale gezondheid, bijvoorbeeld omdat je contact kunt houden met anderen en kunt ontspannen. Maar te veel schermtijd kan ook leiden tot problemen, zoals een slechte houding, slechte slaap en te weinig beweging.
